Uchwałą NR XXXV/199/2018 Rady Gminy Milejewo z dnia 11 maja 2018r. ustanowiono wzory herbu, flag, banneru i pieczęci Gminy Milejewo
oraz ustalono zasady ich używania.

Historia ustanowienia herbu Gminy Milejewo

Uzasadnienie heraldyczno-historyczne projektu symboli Gminy Milejewo

___________________________________________________________

RYS HISTORYCZNY GMINY MILEJEWO

Gmina Milejewo

Pierwsze odkryte ślady osadnictwa w zachodniej części Wysoczyzny Elbląskiej pochodzą z 5 tysiąclecia p.n.e. We wczesnym średniowieczu obszar ten zasiedlany był przez pruskie plemię Pogezan. Podejmowane od końca X w. próby podboju Prus przez państwo piastowskie, Duńczyków i Rusinów i nie powiodły się. Bez sukcesów prowadzone były także misje chrystianizacyjne (śmierć św. Wojciecha w 997 r. i św. Brunona z Kwerfurtu w 1009 r.). Około 1210 na czele misji pruskiej stanął mnich cysterski z Oliwy Chrystian. W 1215 lub 1216 otrzymał z rąk papieża Innocentego III sakrę biskupią jako biskup całych Prus. W 1243 r. legat papieski Wilhelm z Modeny podzielił biskupstwo pruskie na cztery podporządkowane arcybiskupstwu ryskiemu diecezje: chełmińską, pomezańską, warmińską oraz sambijską. Po nadaniu przez Konrada Mazowieckiego ziemi chełmińskiej i michałowskiej Zakonowi Krzyżackiemu w 1228 r. nastąpił, mimo powstań plemion pruskich z lat 1242-53, 1260-74, szybki podbój całych Prus. Pogezanie zostali podbici w trakcie wyprawy dowodzonej przez księcia Ottona z Brunszwiku w 1239 r. Na terenach zajętych przez Zakon powstał Dzierzgoń (Sirgune). Pogezanie brali udział w obu wielkich powstaniach pruskich. Po zdławieniu powstania z lat 1260-1276 obszar Pogezanii zaczął być kolonizowany przez sprowadzanych przez Zakon osadników. Wielu Pogezan poległo lub dostało się do niewoli, a część schroniła się na Litwie. Większość Pogezanii objęła komturia elbląska.

Milejewo (Trunz) dostało lokowane na prawie chełmińskim około 1300 roku, prawdopodobnie w miejscu staropruskiej osady. We wsi była karczma. W dyplomie komtura elbląskiego Hermana von Öttingen z 22 listopada 1320 r. potwierdza się przekazanie sołectwa niejakiemu Marcinowi, który sołectwo w Milejewie i Piastowie (Königshagen) wykupił od Stango Wachsmuda. Obie wsie posiadały 80 włók w tym dwie z nadwyżek Kamiennika Wielkiego (Gr. Stoboy). 8 wolnych włók należało do sołtysa, a 4 do kościoła Św. Bartłomieja. Pozostałe 68 włók były obciążone czynszem w wysokości 1/2 marki i 4 kury rocznie oraz daniną w zbożu tzw. płużnym (Pflugkorn). W 1326 r. przywilej Hermana von Öttingen na drugą karczmę w Milejewie otrzymuje niejaki Jana. Karczma zostaje obciążona czynszem 5 wiadrunków (1 i 1/4 grzywny) oraz 17 kur rocznie. Między 1348 a 1350 rokiem wymieniany jest proboszcz Mikołaj z Trunz, kanonik kapituły fromborskiej. 14 lipca 1398 r. biskup warmiński Henryk III Sorbom poświęcił w kościele parafialnym ołtarz Św. Krzyża. Już w średniowieczu działała tu szkoła parafialna, która w późniejszym okresie kształciła organistów.

Kościół parafialny w Milejewie

Również Pomorska Wieś oraz Wilkowo były lokowane pod koniec XIII w., w latach 1296-1299. przez komtura Ludwik von Schippe. Zasadźcą wsi był Jan Schafenrot. 27 października 1344 r. został odnowiony dokument lokacyjny Pomorskiej Wsi. Synowie Jana Schafenrota Jan i Tymno pełnili urząd wójta wsi. W Pomorskiej Wsi było 57 włók, z czego 9 wolnych, 5 wójta i 4 kościelne. Czynsz z włóki wynosił pół marki i 4 kury rocznie. W 1378 r. wymieniony jest proboszcz Mattis. W czasach krzyżackich Pomorska Wieś podlegała zarządowi lasów w Młynarach.

Ogrodniki (Baumgart) powstały na początku XIV wieku. W roku 1457 na mocy przywileju nadanemu Elblągowi przez króla Kazimierza Jagiellończyka wieś została razem z okolicznymi miejscowościami włączona do domeny miasta Elbląga.

Jagodnik jest jedną z pierwszych osad w okolicy, założoną w II poł. XIII w. przez Bernharda i Blankarda. Od imienia pierwszego z nich pochodzą niemieckie nazwy Jagodnika – Bernhardishagen, Bernhardswalde. W 1315 roku Jagodnik obejmował 35,5 włóki. Obciążenie włóki wynosiło ½ marki rocznie. Wieś zobowiązana była także do dziesięciny na rzecz kościoła św. Mikołaja w Elblągu.

Majewo (Maibaum) założone zostało około roku 1305 roku przez komtura Heinricha von Gera. Zasadźcą, który sprowadził do wsi osadników z zachodniej części Niemiec, był Johann Klemme. On też był pierwszym sołtysem wsi Majewo. Następnym sołtysem od roku 1331 był Peter Klemme. Wieś w chwili założenia obejmowała obszar 1020 ha i ta wielkość nie zmieniała się do roku 1945.

Huta Żuławska powstała w roku 1301 w miejscu poprzedniej osady Prusów. Po inkorporacji części Prus do Polski w 1466 r. wieś weszła w skład starostwa tolkmickiego.

Powstanie stanów pruskich w 1454 r. zostało poparte prze wielkie miasta pruskie i część rycerstwa. Polska wspierając powstanie przystąpiła do wojny z zakonem krzyżackim i ogłosiła inkorporację Prus. W trakcie wojny trzynastoletniej nie udało się opanować całych Prus i II pokój toruński z 1466 r. dokonał ich podziału na część wcieloną do Korony Królestwa Polskiego (Prusy Królewskie) oraz pozostającą w rękach Krzyżaków jako polskie lenno. Elbląg w nagrodę za poparcie uzyskał od Kazimierza Jagiellończyka znaczne rozszerzenie terytorium miejskiego, w tym o Milejewo i inne okoliczne wsi.

Mimo przynależności do luterańskiego Elbląga reformacja dotarła do Milejewa dopiero pod koniec XVI w. Ok. 1600 r. wspominany był pastor Martin Bratesuis. W1671 r. wieś nawiedził wielki pożar, w którym spalił się kościół, szkoła oraz 12 gospodarstw.

W 1760 roku znany literat Krzysztof Dewitz napisał “Krajoznastwo Wyżyny Elbląskiej”, przywołując w nim napisaną przez organistę i nauczyciela Piotr Trömpela humorystyczną kronikę Milejewa “Chronik von Trunz”.

Piastowo w wyniku wojny 13-letniej także weszło w skład domeny elbląskiej i podlegało urzędowi sędziego ziemskiego (Landrichteramt) w Elblągu. Karczma płaciła wówczas czynsz roczny w wysokości 2 florenów i 20 groszy. W latach 70. XVI wieku okoliczne lasy, dostarczyły budulca na budowę galeona “Smok” dla polskiej floty.

Po ponad stuletnim okresie pokoju kolejne zniszczenia przyniosły wojny szwedzkie w latach 1626-35, 1655-60 i 1701-1709 oraz wojna siedmioletnia (1756-63). Kolosalne straty w ludziach przyniosła dżuma z lat 1708-11.

Pierwszy rozbiór Polski w 1772 r. doprowadził do inkorporacji Prus Królewskich, oprócz Gdańska, do Królestwa Pruskiego. W początkach XIX w. przeprowadzono w Prusach wielkie reformy agrarne. W 1807 r. zniesiono poddaństwo chłopów, a w roku 1811 został wydany edykt uwłaszczeniowy. Kampanie napoleońskie z roku 1807 oraz 1813 ponownie oznaczały straty i zniszczenia dla Prus Wschodnich. Potem nastąpił prawie 150-letni okres, podczas którego okolice Elbląga nie zostały dotknięte żadnymi działaniami wojennymi.

Po wybudowaniu w 1826 r. drogi bitej z Elbląga do Fromborka prowadzącej przez Milejewo przeniesiono tutaj z Huty Żuławskiej (Hütte) zajazd poczty konnej. W 1871 roku ekspedycja pocztowa w Milejewie uzyskała status agencji pocztowej. W 1890 roku wieś otrzymała połączenie telefoniczne. W 1893 r. wybuchł pożar, w którym spalił się Zajazd Kuhna. Zagrożona była także szkoła i dom proboszcza.

W 1874 r. Milejewo zostało siedzibą okręgu (Amtsbezirk). W skład okręgu Trunz wchodziły gminy wiejskie (tzw. Landesgemeinde): Trunz, Baumgart (Ogrodniki), Königshagen (Piastowo), Maibaum (Majewo). Siedzibą okręgu została także Pomehrendorf (Pomorska Wieś).

W 1820 r. Pomorska Wieś liczyła 331 mieszkańców. Uprawiany był chmiel, trudniono się handlem drewnem, tkactwem i przędzalnictwem. Mieszkańcy Pomorskiej Wsi mieli w okolicy opinię obowiązkowych i pracowitych. Zachowały się tu dawne stroje i tańce regionalne. W 1905 r. mieszkańcy Pomorskiej Wsi prezentowali się w strojach regionalnych przebywającej w Kadynach parze cesarskiej.

Kościół parafialny w Pomorskiej Wsi

W roku 1830 w Jagodniku było 11 gospodarstw gburskich i 13 zagrodniczych. W 1867 roku Jagodnik nawiedził głód. Proboszcz z Milejewa Brasche zorganizował pomoc dla głodujących. W 1872 r. miejscowość nawiedziła epidemia czarnej ospy, która pociągnęła za sobą wiele ofiar. Powstała wówczas w Jagodniku sekta religijna czcząca tylko Syna Bożego i odrzucająca inne dogmaty. W jednym z domów urządzono kaplicę, a przywódca sekty nawoływał do zbawienia duszy poprzez medytacje oraz nowe praktyki religijne oraz zerwanie z kościołem. Do walki z sektą użyto nawet policji. W 1870 r. w Jagodniku było 13 gburów, 22 zagrodników i 37 komorników. W 1889 r. w Dąbrowie (Damerau) utworzono agencję pocztową, której działalność obejmowała także Jagodnik.. W latach 1882 – 1892 zbudowano brukowaną Königsberger Chaussee, łączącą wieś z Elblągiem.

W 1830 r. w Piastowie mieszkało dziewięciu gburów i pięciu zagrodników. W 1863 r. otwarto tu szkołę w domu sołtysa Kuhna. Budynek szkolny zbudowano w 1868 r. Piastowo słynęło z drewnianej, 45-metrowej wieży widokowej na Owsianej Górze. W 1907 r. odwiedził ją cesarz Wilhelm II. W 1911 r. silna wichura zniszczyła wieżę. Na wzniesieniu zbudowano wówczas murowaną wieża, na której corocznie w noc Świętego Jana rozpalano ognisko.

Majewo znane było z kultywowania tradycji. Mieszkańcy nie pozbywali się starych mebli, narzędzi i ubrania, nadając wsi charakter niemal skansenowski. W 1909 r. została wybudowana szosa do Milejewa, która znacznie poprawiła skomunikowanie wsi. W 1912 r. w Majewie miała miejsce groźna epidemia dyfterytu – zmarło wówczas wiele dzieci. W 1921 r. został założony Klub Sportowy Majewo. W roku 1934 utworzono w Majewie jednostkę ochotniczej straży pożarnej.

Podczas II wojny światowej (6 sierpnia 1944 roku) w Piastowie Niemcy utworzyli podobóz obozu KL Stutthof Baukommando Ostland. Uwięziono w nim 500 Żydówek. Podobóz rozrastał się i 24 stycznia 1945 roku liczył już 5 056 więźniarek. Więźniarki budowały m.in. umocnienia wzdłuż linii Kanału Elbląskiego oraz w rejonie górnej Drwęcy. Pracowały także w Próchníku (Dörbeck) i Milejewo. W styczniu 1945 roku zostały one prawdopodobnie przeniesione komanda Elbing Brückenkopf , a następnie doStutthofu.

W styczniu 1945 roku doszło do mordu żołnierzy Armii Czerwonej na ludności cywilnej Piastowa.

W połowie 1945 roku polskie władze przejęły od sowieckiego zarządu wojskowego terytorium powiatu elbląskiego. Na terenie obecnej gminy pozostało po wojnie bardzo niewielu autochtonów (w całym powiecie elbląskim bez miasta Elbląga – ok. 200 osób. Zaraz po wojnie osadnicy nadali Milejewu nazwę Jurandowo. Piastowo również zmieniało wówczas nazwę: Królewszczyzna, Piastowo, Królewo, Piastów. W 1952 r. wzniesiono w Milejewie wielki budynek szkoły podstawowej i szkoły rolniczej (przeniesionej w 1973 r. do Huty Żuławskiej). Pod koniec lat 60. na Milejewskiej Górze zbudowano stację przekaźnikową TV. W 1954 roku w wyniku reformy administracyjnej nastąpiła likwidacja gmin, a najniższym szczeblem administracji stały się gromady. W styczniu 1973 r. w wyniku następnej reorganizacji podziału administracyjnego ponownie utworzono gminę Milejewo.